Aborcja ze względu na wady płodu zakazana. Jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego

"Przerwanie ciąży może być dokonane, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu - ten właśnie przepis ustawy z 1993 roku Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny.

Jak wynika z uzasadnienia wyroku, rodzice nie mają prawa decydować w takich przypadkach o życiu nienarodzonego dziecka. Nadrzędna według TK jest tutaj ochrona życia, która jest wartością konstytucyjną. Tak rozumiana ochrona życia obejmuje według Trybunału ochronę życia ludzkiego od poczęcia. Piorytetem jest również przyrodzona i niezbywalna godność człowieka: nie można unicestwiać podmiotu, któremu taka godność jest przynależna.

- Życie ludzkie jest wartością w każdej fazie rozwoju. Dziecko w prenatalnej fazie rozwoju jest podmiotem mającym prawo do życia. Gwarantuje to Konstytucja, co nie powinno budzić wątpliwości. Duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu nie może być przesłanką do odebrania życia

- podkreślił sędzia sprawozdawca Justyn Piskorski.

Swoją decyzję Trybunał porównał do uchylenia w 1997 roku zakazu aborcji z powodu ciężkich warunków życiowych lub trudnej sytuacji osobistej kobiety ciężarnej.

Skutki wyroku? Co dla matek, które będą musiały urodzić ciężko chore i upośledzone dzieci? "Szczególna pomoc władzy publicznej" czyli frazes.

Zdanie odrębne do wyroku zgłosił sędzia TK Leon Kieres. Uznał on wyrok za niedopuszczalny, gdyż jego zdaniem Trybunał nie powinien w ogóle zajmować się tą sprawą. To 119 posłów wnioskodawców z PiS, PSL-Kukiz'15 i Konfederacji powinno skorzystać w pierwszej kolejności ze swoich kompetencji i przegłosować wnioskowaną przez siebie zmianę w Sejmie. To, że im się to do tej pory nie udało, zdaniem sędziego Leona Kieresa świadczy o tym, że ustawodawca chciał zachować status quo.

- Posłowie wnioskodawcy mieli wielokrotnie możliwość uchylenia zaskarżonych przepisów w drodze legislacyjnej. Trybunał nie może zastępować posłów w podejmowaniu kontrowersyjnych decyzji i ponoszeniu za nie odpowiedzialności przed wyborcami. To obejście i nadużycie prawa

- podkreślił sędzia Leon Kieres.

Sędzia TK Leon Kieres zwrócił także uwagę na to, że wyrok Trybunału będzie rodził konsekwencje w postaci wprowadzenia odpowiedzialności karnej za zdelegalizowaną właśnie aborcję eugeniczną. Trybunał nie jest od tworzenia prawa karnego.

- Kobietom w ciąży i ich rodzinom, które otrzymują informację o ciężkich i nieuleczalnych chorobach dziecka należy się szacunek, współczucie i wsparcie. Mówię to nie tylko jako Leon Kieres, osoba prywatna, ale jako Leon Kieres obywatel i Leon Kieres sędzia Trybunału Konstytucyjnego. Prawo w przeciwieństwie do moralności czy religii nie może nikogo zmuszać do heroizmu. Dopóki nie będzie sprawnego systemu pomocy aborcja ze względu na ciężkie i nieodwracalne upośledzenie płodu albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu nie może być karana przez państwo

- stwierdził sędzia Leon Kieres.

Jego zdaniem, wzmocnienie prawnej ochrony życia nie powinno następować za pomocą zaostrzania ustawy aborcyjnej i represji.

Zdanie odrębne do wyroku zgłosił również sędzia Piotr Pszczółkowski. Jego zdaniem, ochrona życia poczętego nie może być ważniejsza niż godność, życie i zdrowie matek.

- Trybunał nałożył na kobiety obowiązek przyjęcia postawy heroicznej w każdych okolicznościach, niezależnie od natury i stopnia patologii rozwoju płodu, ani od ewentualnych konsekwencji dla zdrowia i życia kobiety wynikających z donoszenia takiej ciąży. To są trudy i wyrzeczenia, które przekraczają zwykłą miarę obciążeń związanych z ciążą, porodą i wychowaniem dziecka

- przekonywał sędzia Piotr Pszczółkowski.

Według sędziego Piotra Pszczółkowskiego sprowadzanie prawa do przerwania ciąży z powodu ciężkich wad płodu jedynie do prawa aborcji jest zbyt dużym uproszczeniem.

- Nikt nie broni życia swojego dziecka bardziej niż matka. Kobieta nie potrzebuje ingerencji w swój instynkt ani aparatu państwa, ani Trybunału Konstytucyjnego. To nie jest prawo do aborcji, ale prawo kobiety do podejmowania decyzji. Czy będzie w stanie unieść ciężar ponadstandardowych obciążeń losu? Czy podoła takiemu macierzyństwu? Czy jest gotowa na dożywotnią, bardzo często samotną walkę?

pytał retorycznie sędzia Piotr Pszczółkowski.

Rozszerzenie konstytucyjnej ochrony życia aż do poczęcia uznał za nieuzasadnioną nadintepretacją. Według niego, nieprzypadkowo art. 38 Konstytucji - "Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia" jest tak ogólny. W 1997 roku, w momencie uchwalania Konstytucji nie było zgody co do tego, jak należy rozumieć taką ochroną: czy od poczęcia czy od narodzin. Nie było jej wtedy i nie ma jej teraz.

- Wymaganie od kobiet postaw heroicznych w imię urzeczywistnienia wartości, co do których nie było i nie ma konstytucyjnego konsensusu, jest niesprawdliwe i niegodziwe. Tym bardziej, gdy państwo zaniedbuje swoje obowiązki związane z zapewnieniem kobietom szczególnej opieki i wsparcia przed i po urodzeniu dziecka. Godność kobiety nie jest bardziej doniosła niż wartość jaką jest ochrona życia poczętego. Kobieta-matka nie może być uprzedmiotowiona, traktowana instrumentalnie, jako środek realizacji prokreacyjnej fukcji rodziny

- podkreślił sędzia Piotr Pszczółkowski.

Według sędziego Pszczółkowskiego przyjęcie przez Trybunał zasady "życie za życia" stwarza również niebezpieczeństwo uchylania dwóch pozostałych przesłanek, które pozwalają przerwać ciążę czyli w sytuacji, gdy ciąża jest wynikiem gwałtu albo stanowi zagrożenia dla życia lub zdrowia matki. To nic innego jak otwarcie drogi do całkowitego zakazu aborcji w Polsce.